Taşgın, Emre2023-06-192023-06-192023TAŞGIN, Emre. Engelliliğe Bakışta Yeni Bir Yaklaşım Olarak İnsanötesicilik, Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir, 2023.https://hdl.handle.net/20.500.12695/2121Bu araştırmanın amacı, hümanizm ile yerleşen üstün insan anlayışına itirazda bulunarak ötekileştirilen tüm kesimlere ortak mücadele çağrısı yapan insanötesicilik (posthümanizm) düşüncesiyle engellilik araştırmaları arasındaki kesişimselliği incelemektir. Bu doğrultuda, tezin birinci bölümünde hümanizm, insanaşırıcılık (transhümanizm) ve insanötesicilik düşüncelerinin temellerine yer verilmiş, ikinci bölümde ise engellilik tarihi ve engellilik modelleri açıklanarak engellilik araştırmalarının insanaşırıcılık ve insanötesicilik düşünceleriyle olan bağlantısallığı tartışılmıştır. Araştırmanın üçüncü bölümünde doküman incelemesi yoluyla Türkiye’de engellilik ve insanötesicilik ilişkisi incelenmiştir. “Mevzuatta engellilik” başlıklı bölümde Özürlüler ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, Birleşmiş Milletler Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme ve Engelliler Kanunu, “Engelliliğe dair yapılan araştırmaların analizi” başlıklı bölümde ise bir kamu kurumu olarak Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı’nın “Toplum özürlülüğü nasıl anlıyor?” ve “Özürlülüğe Dayalı Ayrımcılığın Ölçülmesi Araştırması” ile bir sivil toplum kuruluşu olarak Görme Özürlüler Derneği’nin engellilerle ve engelli olmayanlarla ayrı ayrı yaptığı “Engelli Konumlandırma, Algı ve Ayrımcılık Araştırması” kapsama alınmıştır. Ulaşılan bulgulara göre, BM Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme’nin kapsayıcılığa vurgu yapan maddelerinin insanötesici yaklaşımla ilintili yönleri olmakla birlikte, uygulamada toplumun önyargılı tutumları, insanmerkezci bakış açısının halen yerleşik halde olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, BM Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme’nin ötekileştirilen diğer kesimlerle olan ilişkiselliği ve türlerarası yakınlığı dikkate alan paradigma değişikliklerinden beslenerek insanötesici yaklaşım bağlamında yeniden ele alınabileceği sonucuna varılmıştır.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessPosthümanizmtranshümanizmengellilikengellilik araştırmalarıMaster Thesis115810468254