19. Yüzyılda Ürgüp’te Rumların Yaşadığı Mahallelerde Yer Alan Konutlar Üzerine Mimari Değerlendirme
Abstract
Kapadokya Bölgesinin önemli yerleşimlerinden biri olan Ürgüp, Nevşehir kent merkezinin 20 km doğusunda yer
alır. Ürgüp yerleşimi tarih boyunca çok sayıda uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. Tarihi Antik Çağ’a kadar uzanan
bu yerleşimde, 1923 nüfus mübadelesine kadar Hristiyan ve Müslüman halk beraber yaşamıştır. Kapadokya
Bölgesinde önemli bir nüfusa sahip olan Rum halk, arkalarında kültür mirası eserleri bırakarak göç etmişlerdir.
Çalışmanın amacı, 19. yüzyılda Ürgüp yerleşiminde Rumların yaşadığı mahallelerde yer alan konutları sanat ve
mimarlık tarihi açısından incelemek ve belgelemektir. Ürgüp yerleşiminin, iklim, doğal şartları, topografya, tarihi
kent dokusu yanında Rumların kentle ilişkileri, sosyo-kültürel ve ekonomik durumları hakkında bilgi verilmiştir.
Konutlar sanat ve mimari oluşum yönünden incelenerek 18 evin kataloğu hazırlanmıştır. İncelenen konutların plan
özellikleri, cephe düzeni, bezeme özellikleri ve malzeme-teknik bakımından bir değerlendirmesi yapılarak bir
sonuca varılmıştır. Çalışmada incelenen konutlar üzerinden belgeleme çalışması yapılarak konutların özgün
durumları yansıtılmaya çalışılmıştır. Bu çalışma ile bölgede hızla devam eden restorasyon ve onarım çalışmalarına
bir altlık oluşturulmuş ve konutların yöresel özellikler taşıdığı, özgün değerleri ile ortaya konulmuştur. Bölgede
daha sonra yapılacak olan koruma ve restorasyon faaliyetlerinde altlık veri oluşturacaktır.