Lenfatik Sistem Tarihçesi’ne Yolculuk: Keşifler ve Gelişmeler

Abstract

Vücudun verimli bir fonksiyon yürütmesinde ana unsur lenfatik sistem işlevselliğidir. Bağışıklık sistemi ile güçlü ilişki içinde olan bu sistem aynı zamanda sindirim sistemi ve sıvı homeostazisi ile de bağlantı kurar. Lenfatik sistem yapısı ve fonksiyonun anlaşılması ile hastalıklarında tedavi stratejileri geliştirmek amacıyla tıp tarihinde yüzyıllardır araştırma konusu olmuştur. İnce ve sarmal yapılı lenfatik sistem, elemanlarının incelenmesindeki zorluklar nedeniyle uzun ve sürükleyici bir tarihçeye sahiptir. Pubmed Central, Scopus ve Google Akademik veri tabanları kullanılarak lenfatik sistem tarihçesine ilişkin yapılan çalışmaların sistematik bir özetini sunmayı hedefleyen bu derleme makalesi MÖ XVI.yy’dan günümüze kadar uzanmaktadır. Yüzyıllarca Galen’in görüşlerinin doğrudan kabulü Vesalius ile son bulmuş ve XVII.yüzyıl birçok yeni buluşa imza atılması nedeniyle altın çağ olarak kabul edilmiştir. XVIII.yüzyılda Ruysch lenf kapaklarının işlevini, XIX.yüzyılda Mascagni lenfatik ağın ikonografisini yayınlamıştır. Comparini (1924-1999), karaciğer lenfatiklerinin illüstratif rekonstrüksiyonlarını gerçekleştirmiştir. Bu gelişmelerden sonra 2012 yılında farelerde yapılan bir çalışmada ilk kez glenfatik sistemi tanımlanmış ve 2017’de insanlarda varlığını kanıtlamıştır.