GEBELİKTE GÖRÜLEBİLEN BİR YEME DAVRANIŞI BOZUKLUĞU TÜRÜ: PREGOREKSİYA

Abstract

Gebelik sırasında kadınlar vücut ağırlıklarında hızlı artışlar yaşamaktadır ve birçok gebe kadın gebelik boyunca yaşadığı bedensel değişikliklere, vücut ağırlığı artışına karşı olumsuz duygular geliştirmektedir. Literatürdeki çalışmalar, gebelik sırasında depresyon, anksiyete gibi ruhsal bozuklukların anlamlı düzeyde daha yaygın görüldüğünü raporlamaktadır. Bahsedilen ruhsal bozuklukları da içeren Pregoreksiya, kadınlarda hamilelik ve doğum sonrası dönemde ortaya çıkan bir yeme davranışı bozukluğudur. Bulguları; diyet kısıtlamaları, telafi edici davranışlar (kendi kendine kusma, diüretik veya müshil kullanımı gibi) ve doğumdan önce ve sonra aşırı egzersiz yapma ile karakterizedir; hastaların hepsi vücut ağırlığı ve şeklini kontrol etmeyi amaçlamaktadır. Pregoreksiyanın yaygınlığı konusunda bir fikir birliği yoktur ve farklı çalışmalara göre prevalansı %0,6 ile %27,8 arasında değişmektedir. Pregoreksiyanın yanlış ve gecikmiş tanısı; gebe kadınlarda fiziksel sağlığın bozulması, fetal süreçte büyümenin olumsuz etkilenmesi gibi gebelik üzerinde olumsuz etkilere yol açabilmektedir. Dehidratasyon ve kardiyovasküler işlev bozukluğu da pregoreksiyalı gebe kadınların karşılaştığı riskler arasında yer almaktadır. Pregoreksiyanın sonuçları arasında; spontan abortus, erken doğum, omfalosel ve gastroşizis gibi fetal rahatsızlıklar ve anensefali dahil nöral tüp defektleri bulunmaktadır. Pregoreksiyada erken tanı ve müdahaleyi kolaylaştırmak amacıyla beslenme uzmanları, psikolog ve jinekologlardan alınan perinatal danışmanlık önem taşımaktadır. Gebelikte veya doğum sonrası dönemde yeme davranışı bozukluklarından şüphelenilen durumlarda, hastanın kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesi oldukça önemlidir. Bu değerlendirme; ağırlık ve boy dalgalanmalarının geçmişi, yeme davranışı kalıpları (kalori kısıtlaması, öğün atlama, kompulsif aşırı yeme, çiğneme ve tükürme), telafi edici davranışlar ve diğer ağırlık yönetimi stratejileri (aşırı egzersiz, kendi kendine kusma, diüretik ve müshillerin kötüye kullanımı, ağırlık kaybı ilaçlarının kullanımı) gibi faktörleri kapsamalıdır.