Bir Aile Sağlık Merkezine Başvuran Hastalar Arasında Yaşam Doyumunun Akılcı İlaç Kullanımı Bilgi Düzeyine Etkisi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2025
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Kapadokya Üniversitesi Yayınları
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Giriş ve Amaç: İlaçlar, akılcı kullanıldığında hastalıkların tedavisinde etkili olabilir, hastalıkların ilerlemesini önleyebilir ve bireylerin yaşam kalitesini artırabilir. Ancak, yanlış ya da bilinçsiz ilaç kullanımı istenmeyen toksik etkilere yol açarak yaşam kalitesini düşürebilir ve hatta ölümle sonuçlanabilecek ciddi durumlara neden olabilir. Yapılan literatür incelemesinde akılcı olmayan ilaç kullanımı konusunda çok sayıda yayının bulunduğu, ancak yaşam doyumu ile akılcı ilaç kullanımını arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmaların sınırlı olduğu gözlemlenmiştir. Bu çalışmanın amacı bir Aile Sağlık Merkezine başvuran hastaların yaşam doyumu ile akılcı ilaç kullanımı bilgi seviyesi arasındaki ilişkiyi tespit etmektir.
Metot: Bu araştırma tanımlayıcı ve kesitsel bir tasarıma sahiptir. Ankara'nın Mamak ilçesindeki bir Aile Sağlık Merkezine başvuran 18-65 yaş arası 260 hastayı kapsamaktadır. Veri toplama formu üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm, katılımcıların tanımlayıcı özelliklerini içermekte, ikinci bölüm Akılcı İlaç Kullanımı Ölçeği'ni, son bölüm ise Yaşam Doyumu Ölçeği'ni içermektedir. Verilerin istatistiksel analizi, Bağımsız Örneklem t-Testi, Tek Yönlü ANOVA testi, korelasyon ve regresyon analizi kullanılarak yapılmıştır.
Bulgular: Yapılan analiz bireylerin yaşam doyumunun akılcı ilaç kullanım düzeyi üzerinde etkili bir faktör olduğunu kanıtlanmıştır (p?0,05). Yaşam doyumu, akılcı ilaç kullanımındaki değişiminin yaklaşık %16’sını açıklamaktadır (R= 0,160). Sigara içmeyen katılımcıların ve kronik hastalığı olan katılımcıların hem yaşam doyumu puan ortalaması hem de akılcı ilaç kullanımı puan ortalaması daha yüksek bulunmuştur.
Sonuç: Sigara içmeyen ve kronik hastalığı olan, üniversite mezunu ve gelir düzeyi daha yüksek olan katılımcıların yaşam doyumunun daha yüksek olduğu; sigara içmeyen ve kronik hastalığı olan katılımcıların akılcı ilaç kullanım düzeyinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.
Metot: Bu araştırma tanımlayıcı ve kesitsel bir tasarıma sahiptir. Ankara'nın Mamak ilçesindeki bir Aile Sağlık Merkezine başvuran 18-65 yaş arası 260 hastayı kapsamaktadır. Veri toplama formu üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm, katılımcıların tanımlayıcı özelliklerini içermekte, ikinci bölüm Akılcı İlaç Kullanımı Ölçeği'ni, son bölüm ise Yaşam Doyumu Ölçeği'ni içermektedir. Verilerin istatistiksel analizi, Bağımsız Örneklem t-Testi, Tek Yönlü ANOVA testi, korelasyon ve regresyon analizi kullanılarak yapılmıştır.
Bulgular: Yapılan analiz bireylerin yaşam doyumunun akılcı ilaç kullanım düzeyi üzerinde etkili bir faktör olduğunu kanıtlanmıştır (p?0,05). Yaşam doyumu, akılcı ilaç kullanımındaki değişiminin yaklaşık %16’sını açıklamaktadır (R= 0,160). Sigara içmeyen katılımcıların ve kronik hastalığı olan katılımcıların hem yaşam doyumu puan ortalaması hem de akılcı ilaç kullanımı puan ortalaması daha yüksek bulunmuştur.
Sonuç: Sigara içmeyen ve kronik hastalığı olan, üniversite mezunu ve gelir düzeyi daha yüksek olan katılımcıların yaşam doyumunun daha yüksek olduğu; sigara içmeyen ve kronik hastalığı olan katılımcıların akılcı ilaç kullanım düzeyinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Akılcı ilaç kullanımı, Bilgi düzeyi, Yaşam doyumu
Kaynak
Kapadokya Sağlık Bilimleri Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
3
Sayı
1
Künye
Çelebi, İ., Karakaya, S., Aydar, S., Uçar, İ., & Çınar, K. (2024). Bir aile sağlık merkezine başvuran hastalar arasında yaşam doyumunun akılcı ilaç kullanımı bilgi düzeyine etkisi. Kapadokya Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(1), 407-417.
