Uzak Kule Merkezi ile Kontrol Edilen Havalimanlarında Bulanık  Mantık Tabanlı Uçak İniş Öncelik Sıralaması

DOĞAN,Hatice; Y.DALKIRAN, Fatma

Uzak Kule Merkezi ile Kontrol Edilen Havalimanlarında Bulanık Mantık Tabanlı Uçak İniş Öncelik Sıralaması

dc.authorid	0000-0002-4162-1319
dc.contributor.author	DOĞAN,Hatice
dc.contributor.author	Y.DALKIRAN, Fatma
dc.date.accessioned	2024-06-11T08:12:52Z
dc.date.available	2024-06-11T08:12:52Z
dc.date.issued	2024	en_US
dc.department	Kapadokya Üniversitesi, Kapadokya Meslek Yüksekokulu, Uçak Teknolojisi Bölümü
dc.description.abstract	Hava taşımacılığı, bilinen en güvenli ve emniyetli ulaşım şeklidir. Yapılan incelemeler sonucunda hava taşımacılığında meydana gelen kazaların büyük bir yüzdesinin yaklaşma safhasında meydana geldiği görülmüştür. İncelenen çalışmalarda hava trafik kontrolörlerinin iş yükünün ve stresinin arttığı gözlemlenmiştir. Trafik kontrolörlerinin iş yükünü azaltmak ve stresi dengelemek konuları araştırmacılara yeni çalışma sahaları açmıştır. Bu sahalardan biri olan uzak kule merkezi çalışmaları, kule çalışanlarının fazla iş yükü dahil hava trafiği kontrolü problemlerine çözüm olarak sunulmuştur. Günümüzde maliyet ve emniyet açısından da büyük avantajlar sağlayacağı düşünülen uzak kule merkezi üzerinde çalışmalar halen devam etmektedir. Bu çalışmada uzak kule merkezinden kontrol edilen havalimanlarına iniş için yaklaşmakta olan uçaklara iniş önceliği verilmesi için bulanık mantık tabanlı karar destek sistemi oluşturulmuştur. Bu sistem için havalimanlarının ortalama günlük uçuş sayısı, havalimanı karar yüksekliği ve yaklaşma aşamasındaki uçağın hızı ve irtifası, girdi parametreleri olarak belirlenmiştir. Oluşturulan bulanık mantık modellemesinde MATLAB/FIS arayüzü kullanılmıştır. Bu arayüz kullanılarak uzak kule merkezi tarafından kontrol edilen havalimanlarına yaklaşmakta olan uçaklar için iniş sıralaması belirlenmiştir.
dc.identifier.citation	Doğan, H., & Dalkıran, F. Y. (2024). Uzak Kule Merkezi ile Kontrol Edilen Havalimanlarında Bulanık Mantık Tabanlı Uçak İniş Öncelik Sıralaması. Çukurova Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 39(1), 95-106.
dc.identifier.endpage	106	en_US
dc.identifier.issue	1	en_US
dc.identifier.startpage	95	en_US
dc.identifier.uri	https://dergipark.org.tr/en/pub/cukurovaumfd/issue/83862/1459394
dc.identifier.uri	https://doi.org/10.21605/cukurovaumfd.1459394
dc.identifier.uri	https://hdl.handle.net/20.500.12695/2766
dc.identifier.volume	39	en_US
dc.institutionauthor	DOĞAN, Hatice
dc.language.iso	tr
dc.publisher	Çukurova Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi
dc.relation.ispartof	Çukurova Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi
dc.relation.publicationcategory	Makale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rights	info:eu-repo/semantics/closedAccess	en_US
dc.subject	Bulanık mantık
dc.subject	Uzak kule merkezi
dc.subject	İniş sıralaması
dc.subject	Hava trafik kontrolörü
dc.title	Uzak Kule Merkezi ile Kontrol Edilen Havalimanlarında Bulanık Mantık Tabanlı Uçak İniş Öncelik Sıralaması
dc.type	Article