Kentsel Açık Yeşil Alanların Kadınlar Tarafından Kullanımı Üzerine Bir Değerlendirme: Şanlıurfa, Birecik Örneği

Kentsel açık yeşil alanlar, bir kentin fiziki ve sosyal gelişimini sağlayan aynı zamanda toplumsal ve kültürel aktivitelerin sahne aldığı alanlardır. Açık yeşil alanlar doğal yaşamla ilişkilendirilmesine rağmen aynı zamanda cinsiyet eşitsizliğinin mekân kullanımındaki etkilerini de gözler önüne sermektedir. Kadın ve erkeklere biçilen roller, mekânlar, statü ve etkileşim alanları birbirinden genellikle farklıdır. Toplumsal cinsiyet rolleri açısından kesin yargılara dayalı kültür ve yapılarda, cinsiyet ayrımcılığının uç noktalarını gündelik hayatın farklı kısımlarında olduğu gibi mekân kullanımında da görmek mümkündür. Tezin amacı kentsel açık yeşil alanların kullanımında cinsiyet eşitsizliğini sorgulamaktır. Tezde Şanlıurfa ilinin Birecik ilçesinde park kullanımı üzerine 638 katılımcıya anket çalışması yapılarak veriler elde edilmiştir. Bu veriler ışığında Birecik’te park kullanımında kadınlar ve erkeklerin mekânı farklı deneyimlediği ortaya konulmuştur. Temel farklılık, kadınların erkeklerle kıyaslandığından istedikleri vakitte, istedikleri yerlere gidememeleridir. Yapılan anket çalışmasında, akşamları tek başına dışarı çıkmak üzerine sorulan soruda, kadınların “kendimi güvende hissetmediğim için”, “taciz vb. durumlarla karşılaşmaktan korktuğum için” cevaplarını erkeklere oranla daha fazla verdiği görülmüştür. Dolayısıyla, parka giden yolun daha başında toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin hanesine yazılabilecek bir sorun saptanmıştır. Ek olarak parklarda erkeklerin kadınlara oranla daha fazla vakit geçirdikleri, dolayısıyla parklardan daha fazla yararlandıkları da görülmüştür. Böyle bir sonucun ortaya çıkmasında toplumsal cinsiyet eşitsizliği tek sebep olmamakla birlikte toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin etkisini yadsımak da gerçekçilikten uzak bir yorum olacaktır. Bu da toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin olumsuz etkilerinin bir ilin ilçesindeki parkların kullanımına kadar sirayet ettiğini görmeyi ve tam da bu sebeple konunun üzerine daha fazla gitmeyi gerekli kılmaktadır.