Arkeolojik Veriler Işığında Bursa Kentinin Kuruluşunun Araştırılması

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2023

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Kapadokya Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim, Öğretim ve Araştırma Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

İnsanoğlunun yerleşik hayata geçmesi ile ortaya çıkan kentlerin oluşumunun Sümerler ile başladığı düşünüldüğünde günümüze kadar uzun soluklu bir süreç göze çarpar. Ülkemizin önemli kentleri arasında bulunan Bursa’nın kuruluşu sınırlı sayıdaki yazılı bilgilere dayanmaktadır. Günümüze ulaşan bu bilgilere göre Bursa yaklaşık olarak M.Ö 200’lerde kurulduğu kabul görmektedir. Arkeolojik açıdan bakıldığında Bursa’da Ilıpınar Aktopraklık, Menteşe, Barçın Höyük ve Hacılartepe’de yapılan bilimsel kazı çalışmalarında elde edilen verilerin değerlendirilmesi ile Bursa ve çevresinin bölgesel olarak Çanakkale, İzmir, Aydın, Denizli, Eskişehir, Yalova, Kocaeli, İstanbul ve Kırıkkale’de yer alan yerleşimlerle Neolitik, Kalkolitik ve Tunç Çağları’nda kültürel etkileşim halinde olduğu görülür. Bu etkileşim örneklerini Balkanlar’da da görmek mümkündür. David French’in yapmış olduğu yüzey araştırmasında ve kazısı yapılan höyüklerde elde edilen bulgulara göre Bursa’da, Fikirtepe Kültürü’nden başlamak üzere Geç Tunç Çağı sonuna kadar kesintisiz bir kronolojiyi görebilmek mümkündür. Bursa kent merkezi doğudan ve batıdan Neolitik Dönem höyükleri ile çevrelenmiştir. Bursa kent merkezine yakın konumda bulunan İTÇ 3’e tarihlenen Çayırköy Höyüğü ve İTÇ 2’e tarihlenen Demirtaş Höyüğü Tunç Çağ’ında Bursa’nın içinde bulunduğu kültürel etkileşim ağına dair önemli ipuçları vermektedir. İlk Tunç Çağı’nda Batı Anadolu’da, nüfus önemli oranda artarken güçlü bir kentleşme eğilimi görülür. Bursa kent merkezini oluşturan Hisar Bölgesi, Eskişehir- İnegöl/ İznik Ovaları üzerinden Bursa’ya uğrayarak Balıkesir üzerinden Troya’ya ulaşan Büyük Kervan Yolu aksı üzerinde konumlanmıştır. Kent tanımları arasında olan uzak mesafe ticaret alt yapısına sahip olunması ve uzak mesafe ticaretin yapılması gibi önemli unsurlar akla getirildiğinde Hisar Bölgesi’nde kazı çalışmalarında ele geçen İTÇ’ye ait hilal biçimli tutamaklı çömlek, hemde M.Ö 1.bin yıla ait çömleğin bölgenin stratigrafisi ve Kuzeybatı Anadolu kültürü içindeki etkileşimini göstermektedir. Bursa kent merkezinin sürekli bir yerleşime maruz kalması İTÇ ve ardından gelen dönemlere ait verilerin önemli oranda tahribatına sebep olmuştur. Çalışma, yazılı kaynakların Bursa kentinin kuruluşunu açıklamada yetersiz kaldığı ve sınırlı bilgileri günümüze ulaştırmış olduğunu göstermektedir. Bunlara ilave olarak tez çalışması arkeolojik kazıların kentlerin kuruluşlarını açıklamadaki önemini de ortaya koymaktadır.
,

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Hisar Arkeopark, Bursa, Bursa Tophane, Arkeoloji, Tunç Çağı, I.Prusias, Hannibal

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

YAZAR, Muhammet. Arkeolojik Veriler Işığında Bursa Kentinin Kuruluşunun Araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir, 2023.