Akut dönemdeki afazili hasta yakınlarının kaygı düzeylerinin aile yaşamına ve bakıcı yüküne etkisinin incelenmesi

Afazi, genellikle ani gelişen inmenin sonucunda ortaya çıkmakta ve hastalarda fiziksel yetersizliğe sebep olmasının yanında beynin dil ile ilişkili alanlarını da etkilediği için hastaların iletişiminin de bozulmasına neden olmaktadır. Afazinin getirdiği olumsuz durumlardan hastalar kadar hasta yakınları da etkilenmektedir. Ani gelişen bu durum karşısında hasta yakınlarının ne yapacağını bilememesi, korkuya kapılması sebebiyle kaygı yaşadıkları ve bu kaygının bakım yüküyle aile yaşamlarını olumsuz etkileyebileceği düşünülmektedir. Bu sebeple bu araştırmada, hasta yakınlarında görülen kaygının aile yaşamı ve bakıcı yüküyle arasındaki ilişkiyi incelemek amaçlanmaktadır. Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden olan tanımlayıcı araştırma türünde planlanmıştır. Araştırmaya akut dönemdeki 43 afazili hasta yakını katılmıştır. Araştırmanın verilerini toplamak için katılımcıların demografik özelliklerini belirlemek amacıyla Aile Yakını Demografik Bilgi Formu, katılımcıların akut dönemdeki kaygı düzeyini belirlemek için Beck Anksiyete Ölçeği, afazinin aile yaşamına etkisini belirlemek için Afazide Aile Yaşamı Etki Ölçeği, bakım yükünün değerlendirilmesi için Zarit Bakım Verme Yükü Ölçeği ve Aile Bakım Verenleri için Bakım Yükü Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler doğrultusunda kaygı düzeyi ile aile yaşamı arasında negatif yönde (p=0.008<0.05), bakıcı yükü ile arasında ise pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur (p=0.001<0.05). Aile yaşamı ve bakıcı yükü arasında da negatif yönde istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur (p=0.001<0.05). Hasta yakınlarının demografik özellikleri incelendiğinde kaygı düzeyiyle cinsiyet (p=0.01<0.05), eğitim düzeyi (p=0.043<0.05), çalışma durumu (p=0.006<0.05) arasında anlamlı fark bulunmuştur. Afazinin aile yaşamına etkileri ile cinsiyet (p=0.020<0.05) arasında ve bakıcı yükleri ile cinsiyet (p=0.049<0.05) arasında anlamlı fark bulunmuştur.

Araştırmanın sonuçlarına göre afazili hasta yakınlarında akut dönemde kaygının düşük düzeyde de olsa arttığı ve aile yaşamını olumsuz etkileyerek yaşam kalitelerini düşürdüğü ve bakıcı yüklerini arttırdığı belirlenmiştir. Kaygı düzeyinin doğru yönetilebilmesi adına dil ve konuşma terapistlerinin hasta yakınlarına afaziyle ilgili bilgi ve eğitim desteği sağlaması önerilmektedir.