Erkeğin İnkılabı: 100. Yılında Cumhuriyet’i ve Romanı Erkek(lik) Üzerinden Okumak (1923-1938)

Sayak, Bülent. Erkeğin İnkılabı: 100. Yılında Cumhuriyet’i ve Romanı Erkek(lik) Üzerinden Okumak (1923-1938). İstanbul: Çizgi Kitabevi, 2023.

İkinci dalga feminizmin kuramsal bir zemin kazanarak gelişmeye başladığı 1960’lı yıllardan 1970’lerin sonlarına dek uzanan dönemde kadın kimliği tartışılmış, toplumsal cinsiyet düzeninin bir diğer öznesi olan erkekliğin ne olduğu sorusuna yönelik arayışlar 1980’li yılları beklemiştir. 1980’li yıllarda patriarki kavramının ‘biyolojik indirgemeci’ olarak kabul görmesi, biyoloji tabanlı yaklaşımların erkekliği doğuştan sahip olunan bir hâl olarak eksik tanımlaması; erkekliğin tıpkı kadınlık gibi cinsiyetlendirilmiş toplumsal ilişkilerin ürünü olduğunu iddia eden eleştirel erkeklik çalışmalarının doğuşunun başlıca nedenleridir. Günümüzde erkeklik çalışmaları, sosyolojiden psikolojiye, siyasetten dilbilime, tarihten edebiyata dek uzanan geniş bir çerçevede farklı disiplinleri bir araya getirerek erkekliğin inşasını sağlayan kurumsal ve toplumsal süreçleri inceleyen bir çalışma alanı niteliği kazanmış, son dönemlerde Türkiye’de yapılan bu alandaki çalışmaların sayısı ve niteliğinde ciddi bir gelişme kaydedilmiştir. Yeni Türk edebiyatı sahasında erkeklik literatürünü kuramsal çerçeve olarak esas alan, önemli bir çalışma da Dr. Bülent Sayak’a aittir.