Transilvanya’dan İstanbul’a: Bir Global Gotik Örneği Olarak Ali Rıza Seyfi’nin Kazıklı Voyvoda’sı
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Kapadokya Üniversitesi Yayınları
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Türk folkloru alanında yapılan son çalışmalar, vampir figürünün çeşitli arkaik Türkçe isimlerle İslam öncesinden Osmanlı İmparatorluğu dönemine, Anadolu topraklarından Orta Asya’ya kadar geniş bir coğrafyaya yayıldığını göstermektedir. Türk edebiyatındaki ilk yazılı vampir anlatısı, on yedinci yüzyıl Osmanlı seyyahı Evliyâ Çelebi’nin Seyahatnâme’sinin yedinci cildinde yer alır. Evliyâ Çelebi, bir grup Abaza “cadı”nın ve Çerkes “obur”unun Kafkasya semalarındaki savaşını birinci elden bir deneyim olarak aktarır. Bunun yanı sıra, Osmanlı İmparatorluğu döneminde çeşitli vampir avı vakalarına ilişkin fetvaların bildirildiği tarihî belgeler, gazete haberleri ve masârif defterleri olmasına rağmen, vampirler, Batılı vampir modeli olan Dracula dünya edebiyatında sahneye çıkana kadar Türk edebiyatında kendilerine bir yer bulamamışlardır. İrlandalı yazar Bram Stoker’ın Dracula’sı (1897) Türk romancı Ali Rıza Seyfi tarafından 1928’de Kazıklı Voyvoda adıyla serbest bir şekilde uyarlanmıştır ve Türk edebiyatının ilk vampir romanı sayılır. Stoker’ın vampir figürü ve genellikle vampirler dünya edebiyatında çoklu metaforlar olarak kullanıldığı gibi, Ali Rıza Seyfi’nin “Kont Drakola” figürü, Türk milletine yönelik olası bir tehdidin yol açtığı karmaşık ve kolektif bir korku metaforudur. Stoker’ın Transilvanyalı vampir hikâyesinin bu yeniden anlatımı, hem imparatorluk merkezi ile çevredeki Balkan uluslar arasındaki tarihî çatışmayı hem de, Kazıklı Voyvoda’nın Cumhuriyet’in çok erken döneminde yazıldığı göz önünde bulundurulduğunda, yeni cumhuriyet olgusunun ruhunun kalıcılığını korumayı sorun edinir.
Bu makalede, Ali Rıza Seyfi’nin Batı dünyasının sömürge sonrası korkusu olarak çokça analiz edilen vampir Dracula figürünü nasıl yerelleştirdiğini incelemek amaçlanmıştır. Ali Rıza Seyfi’nin milliyetçiliğin “ölmeyen” korkularını Batı’dan ödünç aldığı popüler vampir figürü ve edebî kalıplar aracılığıyla tersine bir ideolojiyle işleyişi gösterilmiştir.
Bu makalede, Ali Rıza Seyfi’nin Batı dünyasının sömürge sonrası korkusu olarak çokça analiz edilen vampir Dracula figürünü nasıl yerelleştirdiğini incelemek amaçlanmıştır. Ali Rıza Seyfi’nin milliyetçiliğin “ölmeyen” korkularını Batı’dan ödünç aldığı popüler vampir figürü ve edebî kalıplar aracılığıyla tersine bir ideolojiyle işleyişi gösterilmiştir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
yerel uyarlama, bölgesel-yerel gotik, global gotik, Türk edebiyatında vampir, karşılaştırmalı edebiyat
Kaynak
Ecocene: Cappadocia Journal of Enviromental Humanities
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
1
Sayı
1
Künye
Kaya, Nilay. “Transilvanya’dan İstanbul’a: Bir Global Gotik Örneği Olarak Ali Rıza Seyfi’nin Kazıklı Voyvoda’sı”. Kün: Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi1.1 (Ağustos 2021): 28-41.
