Kelile ve Dimne’de Karşıolgusallık

Tarih sahnesinde gerek çeşitli dillere çevrilmesiyle gerek etkisinde oluşturulan diğer eserlerin satırlarında izlenen, fabl türünde kaleme alınmış, büyülü gerçekçilikle işlenmiş Kelile ve Dimne; dünya edebiyatı için oldukça önemli bir eserdir. İnsanı ilgilendiren birçok konuda rehber olabilecek bu eser, çalışma kapsamında karşıolgusallığın saptandığı bir zemin olarak belirlenmiş ve içerisinde yer alan 12 hikâyede karşıolgusal sözceler işaretlenmiştir. Çalışma üç ana bölümden oluşmakta ilk bölümde karşıolgusallığın olgusal (gerçek) karşısında aldığı “ters uçluluk” durumu anlatılırken aynı zamanda karşıolgusallığın dilsel işaretleyicileri yanında bağlamsal olarak da anlam zemininde konumlanabileceği vurgulanmıştır. Kelile ve Dimne’de saptanan karşıolgusal örneklerin çoğu manipülatif eylemler sonucu sözceleme öznesinin kendisini koruması, rakibi karşısında sergilediği hileli tavrın destekleyicisi olan yalan ibarelerde olduğu ve yalanın gerçek karşısındaki tavrının olgusal değil, karşıolgusal olduğu anlatılmaya çalışılmış ve bundan dolayı çalışmanın ikinci ana bölümünde yalanın mantık bileşenleri olan manipülasyon ve algı yönetiminin sebepleri ve kavramsal alanları dile getirilmiştir. “İnceleme” bölümünde ise saptanan karşıolgusal örnekler tablolarda verilmiş, eserde yer alan karşıolgusal örnekler; süreci ve sonucu takip edilebilen gerçek durumların aksini söyleyen ve durumu -şahsi çıkarlar doğrultusunda- yalanlayan ibarelerde, pişmanlık, arzu/istek ve hikâyevi tarzda işlenen sözcelerde rastlandığı görülmüş ve bu tespitler niceliksel ve niteliksel olarak tasniflenmiş ve çözümlenmiştir. Elde edilen veriler grafik olarak da ortaya konulup eserin önemi ve eserdeki karşıolgusallığın nedenleri edimsel çözümlemeler ışığında ortaya konarak bir sonuca varılmıştır.