18 Yaş ve Üzeri Bireylerde Vertigo’nun Günlük Yaşam Aktiviteleri ve Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisinin İncelenmesi

Bu araştırma, vertigolu bireylerde engellilik durumu, günlük yaşam aktivitesi ve yaşam kalitesine etkisini belirlemek amacıyla, vertigo tanısı konan 18 yaş üzeri 141 kişi üzerinde yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini oluşturan tüm bireylerin sosyo-demografik bilgilerini ve vertigo ile ilgili özelliklerini belirlemek için Kişisel Bilgi Formu, engellilik durumunu belirlemek için Baş Dönmesi Engellilik Envanteri (DHI), günlük vestibüler bozukluklarda günlük yaşam aktivitelerini belirlemek için Yaşam Aktiviteleri Ölçeği (VADL) ve yaşam kalitesini belirlemek için Yaşam Kalitesi Ölçeği (WHOQOL-Bref) uygulanmıştır.

Verilerin değerlendirilmesinde SPSS (22.0) programı kullanılmış, analizde tanımlayıcı (ortalama ± standart sapma, ortanca (minimum-maksimum), yüzde ve frekans) ve çıkarımsal (Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis H testi ve Pearson Korelasyon testi) istatistikler uygulanmıştır. Araştırmadaki bireylerin yaş ortalaması 46.17±13.05 olup, %60.3’ü kadın, %73’ü yükseköğretim mezunu, %67.4’ü evli ve %33.3’ü memurdur. Vertigolu bireylerin DHI engel durumuna göre %48.3’ünün hafif, %29’unun orta, %22.7’sinin şiddetli düzeyde engel yaşadığı tespit edilmiştir.

DHI, fonksiyonel engellilik alt boyut puan ortalaması 14.57±9.67, fiziksel engellilik alt boyut puan ortalaması 13.35±7.30 ve duygusal engellilik alt boyut puan ortalaması 9.00±6.90 olarak saptanmıştır. VADL, fonksiyonel beceri alt boyut ortalaması 27.44±14.13, enstrümantal beceri alt boyut ortalaması 14.08±10.86 ve ambulasyon beceri alt boyut ortalaması 21.92±14.21 puan olarak bulunmuştur.

Vertigolu Bireylerde Yaşam Kalitesi Ölçeği (WHOQOL-Bref)’ne göre bireylerin genel sağlık durumu alt boyut ortalaması 6.53±1.23, fiziksel sağlık alt boyut ortalaması 22.72±2.41, psikolojik alt boyut ortalaması 21.43±2.82, sosyal ilişkiler alt boyut ortalaması 11.28±1.77 ve çevre alt boyut ortalaması 27.74±3.91 puan olarak belirlenmiştir.

Sonuç olarak, yapılan çalışmada, vertigolu bireylerde engellilik durumu, günlük yaşam aktiviteleri ve yaşam kalitesi arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Vertigonun şiddeti arttıkça bireylerin fiziksel, duygusal ve fonksiyonel boyutlarda engellilik yaşadığı ve günlük yaşam aktivitelerinde sınırlılık geliştiği ve yaşam kalitesinin bozulduğu belirlenmiştir.