Edebiyat Tarihi Yazımı Bibliyografyası

Edebiyat tarihi yazımı üzerine hazırlanmış olan bu bibliyografyada, on dokuzuncu yüzyıldan günümüze dek yayımlanmış üç yüzden fazla çalışmaya yer verilmiştir. Bu metinler içeriklerine göre “Edebiyat Tarihi Yazımı Üzerine Tartışma İçeren Kaynaklar”, “Araştırma-İnceleme”, “Edebiyat Tarihleri”, “Yazar ve Yapıt İncelemeleri” ve “Tanıtım Yazıları” ana başlıkları altında kategorize edilmiştir. Bu çalışmada, daha önce hazırlanmış edebiyat tarihi bibliyografyalarından farklı olarak, yalnızca edebiyat tarihleri değil, edebiyat tarihi yazımı ile ilgili fikir öne süren, tartışma yürüten, yöntem geliştirme amacı güden yapıtlar ile edebiyat tarihinin çeşitli meselelerine odaklanan, edebiyat tarihlerini ve tarihçilerini inceleyip değerlendiren araştırmalar konu edilmiştir. Böylece, Türkçede edebiyat tarihi yazımı üzerine oluşmuş literatürün nabzını tutmak amaçlanmıştır. Bu amaçla, Türk edebiyatı tarihi üzerine Türkçe yayımlanmış çalışmalar ile edebiyat tarihi yazımı konusunda yabancı dillerden Türkçeye çevrilmiş yapıtlar bibliyografya kapsamına alınmıştır.

Çalışmanın ilk bölümünde, bibliyografyanın hazırlanmasında izlenen yöntem ayrıntılı olarak tanıtılmıştır. İkinci bölümde, künyelerin kategorileri, basım tarihleri, konuları gibi ögeler göz önüne alınarak bibliyografyanın ortaya koyduğu manzara edebiyat tarihi yazımı açısından yorumlanmıştır. Yapılan değerlendirmeler ışığında, edebiyat tarihi yazımının yöntemi konusunda belirsizlikler olduğu gözlemlenmiştir. Edebiyat tarihi ile ilgili yoğun bir bilgi aktarımı bulunmasına karşılık, konu hakkında eleştirel bir yaklaşım geliştiren çalışmaların sayıca az olduğu saptanmıştır. Bibliyografyada yer alan kaynakların tarihlerine odaklanıldığında edebiyat tarihlerinin ya da bu konu hakkındaki çalışmaların, belirli zaman aralıklarında değişiklik gösterdiği fark edilmiştir. Edebiyat tarihlerinin, başvuru kaynakları arasında göz ardı edilmeyecek yerine rağmen onu geliştirecek girişimlerin eksik ya da yetersiz olduğu anlaşılmıştır.

Ayrıca, tek yazarın elinden çıkmış edebiyat tarihçiliği anlayışından editörlü derlemeler yöntemine doğru bir değişim saptanmıştır.