Trump Dönemi ABD Dış Politikası: Nasıl Bir Gelecek?

Trump’ın politikasını “neo-merkantilizm” ve post-liberalizm gibi kavramlarla açıklamak mümkün. Ancak sadece bundan ibaret değil. Trump’ın politikalarıyla simgeleşen yeni dönemi, neo Westfalyan dönem veya ulus devletin yükselişi olarak da adlandırmak ve bu yeni politik süreci neo-faşizm, post-faşizm veya Çin tarzı liberalizm gibi kavramlarla da ifade etmek mümkündür. Bu anlayışta ekonomik zenginliğin öncelenmesi ve zenginliğin askeri güce dönüştürülmesi temel bir strateji olarak benimsenirken, devletin yüceltilmesi, özgürlüklerin ve sivil toplumun belli ölçüde sınırlanması, çok partili sistemden tam anlamıyla vaz geçmeden milliyetçi ve geleneksel değerlerin yükselişe geçmesi daha öne çıkmaktadır.

Bu bağlamda Trump’ın başkanlığa seçilmesi Amerikan “derin devleti”nin bir tercihi olarak da değerlendirilebilir. Trump; yalnızca bireysel bir figür değil, aynı zamanda mevcut sistemin belirli çıkarlar doğrultusunda desteklediği bir siyasal tercihtir. Bu çerçevede Trump’ın sisteme hizmet eden bir araç olarak kullanıldığı savı ileri sürülebilir. Liberal demokrasinin ve iktisadi liberalizmin, Çin’in yükselişi karşısında gelişmiş ülkeler için artık bir engel olarak görülmeye başlandığı söylenebilir. Bu bir anlamda liberalizmin krizi olarak da görülebilir.

Trump’ın söylemleri ve politikaları, Amerikan siyasi sisteminde daha önce tabu olarak kabul edilen sınırların aşılmasını mümkün kılmıştır. Kongre dâhil olmak üzere sistem içerisinde bu dönüşüme karşı çıkan aktörlerin sayısı giderek azalmaktadır. Söz konusu değişimin yalnızca Donald Trump’ın bireysel iradesiyle gerçekleştirilebilecek bir dönüşüm olmadığı açıktır. Trump, bu dönüşümde öne çıksa da arka planda etkili olan çok katmanlı güç yapılarını göz ardı etmemek gerekir. En nihayetinde “Amerikan istisnacılığı” olarak adlandırılan, bireysel özgürlüklerin ön planda olduğu liberal normlar sistemi çökmekte ve bu bağlamda devletin yapısal bir yeniden inşa sürecine girdiği gözlemlenmektedir. Amerikan devletinin günümüzde ciddi bir yapısal dönüşüm süreci içerisinde olduğu net olarak görülmektedir.