On Dokuzuncu Yüzyıl Öncesi Osmanlı Edebiyatı: Ana Akımlar ve Eğilimler

dc.date.accessioned2023-11-20T09:09:24Z
dc.date.available2023-11-20T09:09:24Z
dc.date.issued2021en_US
dc.departmentKapadokya Üniversitesi
dc.description.abstractBu çalışmanın amacı, bütüncül açıdan Osmanlı edebiyatının tarihsel bir taslağını çizmektir. Taslakta on dokuzuncu yüzyıla kadar görülen ana akımlar ve eğilimler belirlenmeye çalışılmış, oluşan edebî ilişkilere dikkat çekilmiştir. Bu bağlamda, Osmanlı edebiyatı tarihinde şimdiye kadar önerilmiş sınıflandırmalara alışılagelenden farklı bir açıdan bakmanın yararına dikkat çekilerek eleştirel bir değerlendirme sunulmuştur.
dc.description.abstractGenelden özele doğru bir yöntemin izlendiği çalışmada, öncelikle en kapsamlı mesele olan Osmanlı edebiyatını sınıflandırma tarzlarına odaklanılarak yeni bir sınıflandırma tarzı önerilmiştir. Buna göre, yüksek kültür (ya da diğer adıyla Divan edebiyatı) ile halk edebiyatı biçiminde ikili sınıflandırmanın daha uygun olduğu öne sürülmüş, tasavvufi edebiyat gibi üçüncü bir sınıf yaratmak yerine halk edebiyatının tasavvufi olan ve olmayan biçiminde ikiye ayrılabileceği tartışılmıştır. Ardından, Osmanlı edebiyatının tarihsel dönemlere ayrılmasındaki problemler üzerinde durulmuş ve özellikle “klasik” adlandırmasındaki anlam belirsizliğine dikkat çekilmiştir. Klasik öncesi, klasik ve klasik sonrası gibi daha net ayrımların bu belirsizliği ortadan kaldırabileceği düşünülmüş ve ayrıca, klasik sonrası dönem olarak adlandırılan ve 1600 ila yaklaşık 1850 arasını kapsayan uzun dönemin de kendi içinde alt dönemlere ayrılmasının gerektiği hatırlatılmıştır.
dc.description.abstractOsmanlı edebiyatının niteliğinin irdelendiği izleyen bölümde, onun içinde bulunduğu kültür dairesi ve dil özellikleri üzerinde durulmuştur. Osmanlı edebiyatının Arap ve Fars kültürleri ve dilleri ile etkileşiminin boyutu ve bunun edebiyata yansımaları tartışılmıştır. Hem Divan hem de halk edebiyatındaki çeşitli dil katmanlarının ve üslupların yanı sıra vezin ve özgünlük gibi meseleler de ele alınmıştır. Burada ayrıca konuşma dilinin kullanımına tarihsel bir açıdan bakılarak Yunan ve Ermeni harfleriyle yazılmış Türkçe metinlerin bu konudaki aydınlatıcı rolüne de değinilmiştir. Son bölümde ise edebiyatta konu meselesi mercek altına alınarak Osmanlı edebiyatının bütününde gözlemlenen konular incelenmiştir. Aşk, dünyevi uğraşılar ve yaşamın ciddiyetini hafifletici şeyler ana başlıkları altında çeşitli edebî türlerde işlenen konular gözden geçirilmiştir. Bu başlıkların da kendi aralarında temelde dinî veya dünyevi olmalarına dayanılarak kategorilere bölünebileceği gösterilmiş, bu iki alanın çakıştığı konular da değerlendirilmiştir.
dc.description.abstractMakalede, Osmanlı edebiyatı bir bütün olarak ele alındığından, yüksek kültür ile halk kültürü arasındaki etkileşimler de aydınlatılmıştır. Var olan tasniflerin eleştirel bir gözle değerlendirilerek yenilikçi bir perspektiften taze tasniflerin yapıldığı bu çalışmada, incelenen konu ile ilgili yeri geldikçe bir makalenin sınırlarını aşacak çeşitli sorular da üretilmiş ve bunlar, ileriki çalışmalarda yanıtlanmaları umuduyla dile getirilmiştir.
dc.identifier.citationAmbros, Edith Gülçin. “On Dokuzuncu Yüzyıl Öncesi Osmanlı Edebiyatı: Ana Akımlar ve Eğilimler”. Kün: Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi 1.2 (Kış 2021): 5-23.
dc.identifier.endpage23en_US
dc.identifier.issue2en_US
dc.identifier.startpage5en_US
dc.identifier.urihttps://doi.org/10.54281/kundergisi.11
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12695/2384
dc.identifier.volume1en_US
dc.language.isotr
dc.publisherKapadokya Üniversitesi Yayınları
dc.relation.ispartofKÜN: Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi
dc.relation.publicationcategoryMakale - Uluslararası - Editör Denetimli Dergi - Başka Kurum Yazarı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.rights.urihttps://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/*
dc.subjectOsmanlı edebiyatı
dc.subjectedebiyat tarih
dc.subjectklasik
dc.subjectedebiyat tarihinde dönemler
dc.subjectedebiyat tarihinde konular
dc.subjectedebiyatta ana akımlar
dc.subjectedebî eğilimler
dc.titleOn Dokuzuncu Yüzyıl Öncesi Osmanlı Edebiyatı: Ana Akımlar ve Eğilimler
dc.typeArticle

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Yükleniyor...
Küçük Resim
İsim:
3-edith-glin-ambros.pdf
Boyut:
387.46 KB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
Açıklama:
Makale / Article
Lisans paketi
Listeleniyor 1 - 1 / 1
[ X ]
İsim:
license.txt
Boyut:
1.44 KB
Biçim:
Item-specific license agreed upon to submission
Açıklama: