Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigolu Hastalarda Cawthorne-Cooksey Egzersizlerinin Etkisi

Vertigo, vestibüler sistemdeki bir dengesizlikten kaynaklanan baş dönmesi tipidir. Benign paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV), vertigo atakları ile karakterize en sık görülen periferik vertigo nedenidir. Repozisyon manevralarına rağmen semptomları azalmayan hastalar vestibüler rehabilitasyon (VR) programına alınabilir. Bu çalışmada Cawthorne-Cooksey egzersizlerinin Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo hastalarında semptom ve yaşam kalitesi üzerine etkisini belirlemek amacıyla yapıldı. Bu çalışma yarı deneysel araştırma olarak Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Kulak Burun Boğaz Kliniği’nde 25 Şubat 2022 – 02 Haziran 2022 tarihleri arasında yapıldı. Denge kaybı şikâyeti ile başvuran hastalar araştırmanın evrenini oluşturdu. Örneklem seçimine gidilmeden araştırma tarihlerinde, dahil etme kriterlerine uyan gönüllü hastalar araştırmaya dahil edildi. Literatürde benzer çalışmalarda hesaplanan 0,05 anlamlılık düzeyine, 0,80 istatistiksel gücü ve 0,74 etki büyüklüğü ile 40 hastaya ihtiyaç olduğu belirlendi. Veri toplama araçları olarak, yaş, cinsiyet, boy, kilo, eğitim durumu, mevcut kronik hastalığı gibi bilgilerin yer aldığı “Hasta Tanılama Formu” ile Vertigo Dizzeness Imbalance (VDI) ölçeği kullandı. Bu ölçekte yer alan Semptom Skalası (VDI-SS) ve Yaşam Kalitesi Skalası (VDI-YK) ile veriler toplandı. Tanımlayıcı analizlerden ortalama, standart sapma, yüzde kullanıldı. Rehabilitasyon öncesi ve sonrası verilerin karşılaştırılmasında bağımlı gruplar t testi, ki-kare testi, Shapiro-Wilk testi uygulandı. Gruplar arası fark için ANOVA testi kullanıldı. Analizler SPSS 26 istatistik paket programında yapıldı. %95 güven aralığında p<0,05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. Katılımcıların %82,5’i kadın, %35’i normal kilolu, %27,5’i 48-57 yaş arasında, %50’si ilköğretim mezunu idi. Katılımcıların, eğitim programı öncesi, birinci ve üçüncü hafta gözlemlerinde VDI-SS ile VDI-YK puanları arasındaki pozitif yönde yüksek ilişki görüldü (p<0,01). Egzersiz programı uygulanan hastaların VDI toplam puanı semptomlar, yaşam kalitesi ve toplam puan açısından istatistiksel olarak her ikili gözlem arasında anlamlı fark olduğu görülmesi nedeni ile H0 hipotezleri reddedilmiş, H1 hipotezleri kabul edilmiştir. Sonraki çalışmalarda daha büyük örneklem grupları ile geniş zaman aralığında çalışılması, farklı egzersiz manevralarının kullanılması, gözlem sürelerinin uzatılması, araştırma tasarımının randomize kontrollü yapılması önerilmektedir.