Siyonist İdeolojinin Gelişim Süreci ve Türleri

Yahudiler tarih sahnesine Nuh peygamberin oğlu Sam’ın soyundan gelerek başlayan ve tarihte değişik isimlerle isimlendirilmiş İsrailoğulları, İbraniler, Museviler ya da günümüzde daha çok bilinen ismi ile Yahudiler olarak isimlendirilmişlerdir. Kendilerini tanrının kutsal kavmi olarak görmüşlerdir. Yeşu peygamber ile bugünkü kutsal Filistin topraklarını aldıktan uzun bir süre sonra, Babil sürgünü ile ilk diasporalarını yaşamışlardır. Son Roma sürgünü ile kutsal topraklar Filistin’den; Asya, Avrupa ve Afrika kıtasına yayıldılar. Diasporada iken gettolarda kimliklerini kaybetmeden yaşam savaşı verdiler. Diasporada Torah’ı başı ucundan ayırmayan Yahudi din adamları, fundamentalist bir tutum ile Arz-ı Mevud’a ulaşmak hayali ile yaşarken, Spinoza ile başlayan Yahudi aydınlanması Haskala, Yahudi fundamentalizmine karşı da bir tutum olarak ortaya çıkmıştır. Görünüşte dogmalara dayalı Yahudi fundamentalizmi ile akıla dayalı Haskala aydınlanması farklı gözükse de, diasporadaki yurtsuz ve dağınık yaşama Aliyah ile son vermek için Siyonist ideoloji etrafında birleşmişlerdir. Başta Doğu Avrupa ve Rus İmparatorluğu’nda yaşanan pogromlar nedeniyle, psikolojik travmalar yaşayan Yahudiler, bu dönemde Haskala ile aklı kullanmaya başlayan Yahudi düşünür, yazar ve ilim adamları siyasi bir hareketi de içinde barındıran, Siyonist ideolojinin etrafında birleştiler. 1897’den itibaren Siyonist ideoloji, siyasi pratiğe dönüştürülmüş. Modernizmin rasyonalist yolu ile Evanjelist Hıristiyan İngilizler ile Siyonist Yahudiler menfaat olarak Filistin’de birleşerek, 14 Mayıs 1948 tarihinde İsrail Devleti’ni kurmuşlardır. Lakin günümüzde Siyonist ideoloji, ‘‘sadece bir devlet’’ isteyen masum halinden değişim geçirerek, sınırı belli olmayan bir devlete dönüşmüştür. Sonuç olarak Siyonist ideoloji veya Siyonizm ideolojisi, günümüzde birçok değişik türü ile yaşamaya devam etmektedir.