Nedim Gürsel’in Boğazkesen Romanına Yeni Tarihselci Bir Bakış

Geçmişin kaleme alınarak yeniden inşa edilmesinde gerçeğin ne olduğu edebî metinlerde sorgulanırken tarih, metinsel boyutta farklı pek çok anlama açılımı olan bir varlık şeklinde postmodernist romanlarda yer almıştır. Postmo-dernist romanlarda geçmiş, tarihsel niteliği olan ve kaynakça özelliği taşıyan belgeler üzerinden veriliyor izlenimi yaratsa da aslında tarih, kayıp noktalar-dan kaynaklı boşlukları kurgusal metinlerle doldurarak tarihsel olanı yeniden vermektedir. Tarihsel olanın postmodern kurgudaki yerine odaklanan yeni ta-rihselcilik kuramı, kimi boyutlarıyla metinlerdeki tarih anlayışını ve algısını de-ğiştirerek tarihe yeni bir perspektif kazandırmıştır. Yeni tarihselcilik; nedensel-lik, hakikat, gerçekçilik, kültür, örüntü gibi kavramların eleştiriye tabi tutulma-sıyla postmodern çağa uygun bir tarih anlayışıdır. Bu anlamda yeni tarihselci-lik, geçmişte yaşanmış ilişki ve güç dengelerini, sonradan kurgulanan metinler için geçerliği olan bağlamda eleştirel bir yaklaşımdır.

Bu çalışmada Nedim Gürsel’in Boğazkesen romanında postmodernist ro-man unsurları belirlenmiş, yeni tarihselcilik kuramının temel göstergelerinden hareketle yazarın tarih algısı ve tarihi ele alışı üzerine yeni tarihselcilik kuramı ışığında bir değerlendirme yapılmıştır. Çalışmada “hakikat, nesnellik, otantik-lik, doğruluk, estetik, düzgüsellik, gerçeklik, kesinlik” gibi terimlerin nasıl de-ğerlendirildiği, bu romanın tarihe tanıklık eden bir metin şeklinde ele alınıp alınmayacağı, metinde kullanılan dilin tarihî gerçekçiliği yansıtıp yansıtmadığı, söz konusu romanın tarihi yeniden inşada ve estetik bağlamda resmî tarihî me-tinlerden hangi niteliklerle ayrıldığı, dönemin ideolojisinin iktidar kişilik ile ya-pılarının, davranış ve tutumlarının metinde görünür kılınıp kılınmadığı gibi so-rularla tartışılmakla birlikte Osmanlının önemli şahsiyetleri ile dönemin sosyo-kültürel değerlerini kendine referans alarak arkaik bir anlatı düzlemi yaratan Nedim Gürsel’in belgelere dayanan nesnel tarih ile nasıl bağlantı kurduğu ve kurmacaya dayalı yeniden üretilen tarihin metinde ne şekilde yer aldığı belir-lenmiştir.