Zeaksantin/Zeaxantin

Zeaksantin, yağda çözünen ve antioksidan özellik taşıyan bir karotenoid türüdür. Zeaksantin, izomeri olan mezo-zeaksantin ve lutein ile birlikte maküler pigmentlerin ana bileşenlerini oluşturmaktadır. Bu üç bileşik topluca maküler pigmentler olarak adlandırılmaktadır. Maküler pigmentlerin anatomik, biyokimyasal ve optik özellikleri, görme ve maküler sağlık konusunda bu bileşenlerin rolüne ilgi duyulmasına neden olmuştur. Kanıt temelli gelişen veriler, maküler pigmentlerin mavi ışığı filtreleme ve parlaklığı-solukluğu algılama özellikleri sayesinde bu bileşenlerin optimum görsel performansta önemli rolü olduğunu göstermektedir. Aynı zamanda, antioksidan kapasiteye sahip olmaları, oksidatif stres ile ilişkili birçok hastalıkta maküler pigmentlerin rolünün olabileceğini düşündürmektedir. Karotenoid terimi, yaşam için birçok açıdan önemli izo-prenoid bileşenlerinden oluşan doğal organik bileşikleri tarif etmek için kullanılmaktadır. Bütün karotenoidler karakteristik olarak doğrusal konjuge polien zinciri içermektedir ve karotenler ve oksikarotenoidler olarak iki alt grupta sınıflandırılmaktadır. Işığı filtreleme yeteneğine sahip konjuge bağ sistemi, karotenoidlere karakteristik özelliklerini vermektedir. Günümüze kadar yaklaşık 700 karotenoid çeşidi doğal olarak izole edilmiş ve tanımlanmıştır. Fakat yalnızca 14 karotenoid çeşidi insan vücudu tarafından emilim ve modifikasyona uğrayabilmekte, kullanılabilmektedir. Mevcut veriler, lutein ve zeaksantinin batı diyetine özgü birçok besin maddesinde bol bulunduğunu göstermektedir. Besinler ile alınan lutein ve zeaksantin miktarı ve dağılımı kadar, bu bileşenlerin emilim ve biyoyararlanımını etkileyen faktörleri de bilmek önemlidir. Örneğin, karotenoid tüketimi ile eş zamanlı yağ tüketiminin, pektin ve guar gum gibi bitkisel diyet liflerinin karotenoid emilimini etkilediği bilinmektedir. FAO (Food and Agriculture Organization) ve JECFA (WHO Expert Committee on Food Additives), lutein ve zeaksantinin günlük kabul edilebilir alım miktarının 0-2 mg/ kg/ gün olduğunu bildirmiştir. İnsanlar günlük yeterli miktar ve çeşitte sebze-meyve tüketimi ile lutein ve zeaksantin ihtiyaçlarını karşılayabilmektedir. Zeaksantin üzerine gerçekleştirilecek ileri çalışmalar; zeaksantinin hastalıklar üzerindeki etkisinin, advers etkiye sebep olan düzeyinin, emilimi ve biyoyararlanımı gibi birçok faktörün aydınlatılmasına katkı sağlayacaktır.

Zeaxanthin is a fat-soluble carotenoid type with antioxidant properties. Zeaxanthine, together with meso-zeaxanthin (isomer of zeaxanthin) and lutein are the main components of macular pigments. These three compounds are called macular pigments. The anatomical, biochemical and optical properties of macular pigments have caused an interest in the role of these components in vision and macular health. Evidence-based evolving data show that these components play an important role in optimum visual performance, thanks to the macular pigments' blue light filtering and brightness-pale detection capabilities. In addition, ıt suggests that macular pigments may play a role in many diseases associated with oxidative stress, as they have antioxidant capacity. The term carotenoid is used to describe natural organic compounds that consist of iso-prenoid components which are important in many respects for life. All carotenoids characteristically contain a linear conjugated polyene chain and are basically classified into two subgroups as carotenes and oxycarotenoids. The conjugate bond system, which has the ability to filter light, gives carotenoids their characteristic properties. To date, approximately 700 carotenoid varieties have been naturally isolated and identified. However, only 14 carotenoid varieties can be absorbed and used by the human body. Current data show that lutein and zeaxanthin are abundant in many western dietary nutrients. It is important to know the factors affecting the absorption and bioavailability of these components, as well as the amount and distribution of lutein and zeaxanthin taken with nutrients. It is known that concomitant consumption of oil with carotenoids and dietary fibers such as pectin and guar gum affect the absorption of carotenoids. FAO (Food and Agriculture Organization) and JECFA (WHO Expert Committee on Food Additives) reported that the daily acceptable intake of lutein and zeaxanthin is 0-2 mg / kg / day. People can get enough lutein and zeaxanthin by consuming enough amount and variety of vegetables and fruits daily. Further studies on zeaxanthin will contribute to elucidating many factors such as the effect of zeaxanthin on diseases, the level that causes adverse effects, absorption and bioavailability.