Orhan Kemal’in Bereketli Topraklar Üzerinde Romanında Köyden Piyasaya: Erkeklik ve Erkek Olmak
Yükleniyor...
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Turkish Studies-Language and Literature
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Orhan Kemal’in ilk baskısı 1954 yılında yayımlanan Bereketli Topraklar Üzerinde romanı, 1940’lı yıllarla birlikte Türk tarımında makineleşmenin gelişimine koşut olarak oluşan toprağa bağlı ekonomik, sosyolojik ve kültürel sorunlar nedeniyle sınıfsal farkların keskinleştiği Çukurova bölgesinin toplumsal bir panoramasını çizer. Eserde şehirli-köylü arasındaki sınıfsal farklılıklar ve çatışma, kapitalist çalışma düzeninin neden olduğu emeğin değersizleştirilmesi ve sömürü, ağır koşullar altında çalışan insanların yaşamlarının önemsenmeyişini işaret eden etik ihlaller, sermaye ile emek arasındaki ekonomik uçurumun neden olduğu sosyolojik ve kültürel sorunlar ve kırsaldan şehre değişen toplumsal değerler ele alınır. İş edinmek amacıyla köyden şehre giden karakterlerin fabrika-şantiye-çiftlik üçgeninde çalışma koşullarının gerçekçi bir yaklaşımla sergilendiği roman, kapitalist çalışma düzeni içerisinde verilen hayatta kalma mücadelesini yolculuk teması bağlamında sembolikleştirir. Destanlardan masallara, efsanelerden romanlara dek kahramanın varoluş amacını aradığı, erginleşme sürecini içeren evrensel bir tema olan ‘yolculuğun’ ürettiği bu sembolik anlam, roman karakterlerinin işsizliğin neden olduğu erkeklik krizini atlatmak için erkekliğin toplumsal onay ve kabul gördüğü en önemli basamaklardan olan ‘iş’i edinerek eril kimliklerini ispatlamak amacıyla çıktıkları, mücadelelerle dolu ‘erkek olma’ savaşımı üzerinden okunabilir. Bununla birlikte roman, gerek karakterlerinin yolculuk bağlamında sergiledikleri erkeklik pratiklerinin yazarın bu erkekliklerle sıklıkla temas ettiği öz yaşamından hareketle gözleme dayalı bir kurgunun verimi olması gerekse eril-dişil ayrımının sürekli üretim hâlinde olduğu fabrika, şantiye, çiftlik gibi ‘cinsiyetlendirilmiş mekânlar’ içerisinde erkeklikler arasındaki ilişkileri ele alması gibi nedenlerle köylü-şehirli, ezen-ezilen karşıtlığında erkekliğin ele alınış biçimini örnekler. Bu çalışmada, Bereketli Topraklar Üzerinde romanının önce Türk edebiyatındaki konumu üzerinde durulacak, erkekliğin sosyalizasyonunu temellendiren erkeklik literatürü tanıtılacak ve literatürün sunduğu yaklaşımla roman çözümlenerek, köyden şehre uzanan bir çerçevede hegemenonik erkeklik değerleri ile işçi sınıfı erkeklik değerlerinin romandaki yansımaları tartışılacaktır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Türk edebiyatı, Toplumsal cinsiyet, Erkeklik, Köy romanı, Toplumcu gerçekçilik
Kaynak
Turkish Studies-Language and Literature
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
18
Sayı
2
Künye
Gazioğlu, Duran Can. (2023). Orhan Kemal’in Bereketli Topraklar Üzerinde Romanında Köyden Piyasaya: Erkeklik ve Erkek Olmak. Turkish Studies-Language and Literature. 18-2.
