Türk-İslam Sanatlarında “Sembolik Anlatımın” Minyatür Sanatına Yansıması: Hünernâme (II. Cilt) Eserinde Osmanlı Kültür ve Politik Hayatı Üzerine Göstergebilimsel Bir Analiz

Hünernâme, Kanûnî Sultan Süleyman'ın iktidarını ve başarılarını detaylandıran, Osmanlı İmparatorluğu'nun kültürel ve ideolojik kodlarını geleceğe taşıyan önemli bir tarihsel ve sanatsal eserdir. Bu tezin temel amacı eserdeki minyatürlerin Charles Sanders Peirce’in üçlü gösterge sistemi çerçevesinde analiz edilmesidir.

Eserdeki minyatürlerin göstergebilimsel analizi Peirce’ın ikon, indeks ve sembol kavramları kullanılarak gerçekleştirilmiştir. İkonlar Kanûnî Sultan Süleyman’ın minyatürlerdeki tasvirlerinin onun fiziksel benzerliğini ve kişiliğini yansıttığını göstermektedir. Bu ikonlar padişahın kimliğini doğrudan yansıtma amacı taşır ve izleyicinin onunla ilgili tanıma sürecini kolaylaştırmaktadır. Belirtiler padişahın statüsünü ve gücünü ifade eden kompozisyonel yerleşimler ve figürler aracılığıyla iletmektedir. Dolayısıyla bu belirtiler izleyicilere padişahın otoritesini ve liderliğini görsel olarak hissettirmektedir. Semboller ise minyatürlerdeki renkler, kıyafetler ve dekoratif unsurlarla hükümdarlık gücünü ve devletin ihtişamını temsil etmektedir. Bu semboller dönemin estetik ve kültürel değerlerini yansıtarak izleyicinin bu değerleri anlamasına yardımcı olmaktadır.