Otizmli Spektrum Bozukluğu Olan ve Normal Gelişim Gösteren Çocuklarda, Pragmatik Dil Becerilerinin ve Dil Gelişimlerinin İncelenmesi

Otizm spektrum bozukluğunda (OSB), dil ve iletişim güçlükleri görülmektedir. Otizm spektrum bozukluğunun heterojen bir yapıya sahip olduğunu düşünürsek bu güçlüklerin otizmin şiddetine göre değişiklik gösterdiğini ifade edebilmek mümkündür. OSB olan çocuklarda söz öncesi dönemde sözel olmayan sosyal iletişim becerilerine ve sözel dil döneminde dilin bileşenlerine ilişkin otizme özgü gelişimsel bozukluklar görülmektedir. Dilin bileşenlerinden biri olan pragmatik dil becerilerinde görülen bozukluklar da bunlardan biridir. Pragmatik dil becerisi, özellikle insanların anlama ve anlatımda bağlamı nasıl kullandığına ve bağlamsal faktörlerin linguistik anlam ile nasıl etkileşime girdiğine odaklanan bir beceri olarak tanımlanmaktadır. Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerde pragmatik dil becerilerinde zayıflık gözlenmektedir.

Bu araştırma, otizmli çocukların ve normal gelişim gösteren çocukların dil gelişimleri ve pragmatik dil becerilerinin karşılaştırılmasını amaçlamıştır. Bunun için 5-12 yaşları arasında 20 otizm spektrum bozukluğu olan ve 20 normal gelişim gösteren toplam 40 çocuğun dil gelişimlerini karşılaştırmak amacıyla Test of Language Development-Primary: Fourth Edition’ın (TOLD-P:4) Türkçeye uyarlaması olan Türkçe Okul Çağı Dil Gelişimi Testi (TODİL) kullanılmıştır.

Araştırmaya katılan bireylerin pragmatik becerilerini değerlendirmek için Pragmatik Dil Becerileri Envanterinin (TV-PLSI) Türkçe versiyonu kullanılmıştır. Pragmatik Dil Becerileri Envanteri (PDBE), Türkiye'de anlamsal-pragmatik bozukluğu olan bireylerde kullanılan değerlendirme aracıdır. PDBE, öğrenciyi kişisel ve sosyal etkileşim, sınıf etkileşimi alanlarında gözlemleyebilecek öğretmenine doldurması için verilmiştir. Veri toplama sürecinde kullanılan araçlar; Ebeveyn Bilgilendirme ve Onam Formu, Kişisel Bilgi Formu, Türkçe Okul Çağı Dil Gelişimi Testi (TODİL) ve Pragmatik Dil Becerileri Envanteri (PDBE)’dir.

Analiz sonuçlarına göre OSB tanılı çocuklar, normal gelişen çocuklara göre pragmatik dil becerileri ve dil gelişimleri anlamlı düzeyde zayıf olduğu saptanmıştır.